Uczcili pamięć Żołnierzy Niezłomnych

15.03.18

Od sześciu już lat dzień 1 marca jest obchodzony w całym kraju jako Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. W Kędzierzynie-Koźlu uroczystość pod tablicą pamiątkową znajdująca się na ścianie budynku obecnej bursy szkolnej przy ul. Piastowskiej nr 19, zorganizowana przez urząd miasta i starostwo powiatowe, odbyła się po raz czwarty. W tym obiekcie od 28 kwietnia 1945 roku do jesieni 1956 roku znajdowała się siedziba Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego.

Tegoroczne obchody święta przypadły w „okrągłą”, 70. rocznicę rozpoczęcia przez PUBP w Koźlu likwidacji dwóch siatek Zrzeszenia Niepodległościowego „Wolność i Niezawisłość”(WiN), działających po wojnie w powiecie kozielskim. Po porannej mszy świętej odprawionej w kościele pw. św. Zygmunta i Jadwigi Śl. za dusze Żołnierzy Wyklętych i ich rodzin, w południe nieliczni już członkowie rodzin Żołnierzy Niezłomnych, mieszkańcy miasta oraz przedstawiciele miejskich i powiatowych władz samorządowych, partii politycznych, służb mundurowych i grupa uczniów ze szkół Kędzierzyna-Koźla zebrali się pod budynkiem dawnego PUBP przy 12-stopniowym mrozie. Na tę okazję miejsce uroczystości zostało udekorowane biało-czerwonymi chorągiewkami.

W imieniu organizatorów uczestników uroczystości przywitała Emila Bandrowska z Muzeum Ziemi Kozielskiej. Kwiaty pod tablicą pamiątkową w imieniu władz miasta i powiatu złożyli: prezydent miasta Sabina Nowosielska i wicestarosta Józef Gisman, senator RP Grzegorz Peczkis, przedstawiciele rady miasta, delegacja Stowarzyszenia Kresowian oraz Urszula Wilczyńska - żona kpt. Władysława Wilczyńskiego - zastępcy dowódcy WiN z Gościęcina, a także dzieci winowców: Danuta Ceglarek i jej brat Henryk Wierny, Bogusław Rogowski i jego 86-letni brat Mieczysław, Remigiusz Ostrowski, Elżbieta Szyk i członkowie partii politycznych, oficerowie z Wojskowej Komendy Uzupełnień, służby więziennej, policji, straży pożarnej oraz przedstawiciele kilku instytucji miejskich i powiatowych i dyrektorzy szkół.

Zwracając się do zebranych, senator RP Grzegorz Peczkis powiedział m.in.: „Mobilizacja i walka Żołnierzy Wyklętych była pierwszym odruchem samoobrony społeczeństwa polskiego przeciw sowieckiej agresji i narzuconym siłą władzom komunistycznym, ale też przykładem najliczniejszej, szacowanej na 120 do 180 tysięcy żołnierzy antykomunistycznej konspiracji zbrojnej w skali Europy.(…) Narodowy Dzień Żołnierzy Wyklętych to także wyraz hołdu licznym społecznościom lokalnym, których patriotyzm i stała gotowość do ofiar na rzecz idei niepodległościowych pozwoliły na kontynuację oporu po wojnie. Nie jest rzeczą oczywistą, że historia będzie trwać w umysłach ludzi w prawdzie. Najbardziej podstawowe kwestie przeszłości Narodu polskiego są w dzisiejszym świecie kwestionowane. Brak nauczania historii w polskich szkołach owocuje niezdecydowanym milczeniem wielu młodych ludzi, którym nie przedstawiono prawdy z przeszłości, którzy jej nie znają. Są jednak chlubne wyjątki, które własnym wysiłkiem pielęgnują pamięć jak nasz Patriotyczny Kędzierzyn-Koźle oraz ministranci. Chwała im za to, co robią. Trzeba się przeciwstawić zakłamaniu i zapomnieniu z szacunku dla ludzi, którzy w imię prawdy i wolności w wierze ojców naszych w Boga oddawali swoje życie. Dumni z ich walki, oddajemy im hołd”…

Pierwsza na Opolszczyźnie tablica pamiątkowa przypominająca o martyrologii Żołnierzy Wyklętych została odsłonięta i poświęcona 1 marca 2015 roku, po wieloletnich staraniach Bogusława Rogowskiego - emerytowanego kozielskiego dziennikarza, którego ojciec Józef został aresztowany 1 listopada 1948 roku wraz z 10 członkami kierownictwa kozielskiej organizacji niepodległościowej Wolność i Niezawisłość (WiN). W budynku dzisiejszej bursy był więziony i torturowany przez ubeckich oprawców. Następnie po półrocznym brutalnym śledztwie winowcy z Koźla zostali przez Sąd Wojskowy z Katowic skazani w procesie pokazowym na kary od sześciu do piętnastu lat więzienia, utratę praw obywatelskich i konfiskatę mienia.

Po kilku miesiącach, jesienią 1949 roku, po dwudniowej pacyfikacji Gościęcina przez batalion Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego z Prudnika do lochów w gmachu UB przy ulicy Piastowskiej 19 oraz do piwnic w sąsiedniej Komendzie Powiatowej Milicji Obywatelskiej, trafiło kolejnych 70 członków WiN grupy „Olimpia” z Gościęcina. Po wielomiesięcznym brutalnym śledztwie 27 z nich zasiadło na ławie oskarżonych przed Sądem Wojskowym. Na procesie pokazowym odbywającym się w obecnej sali gimnastycznej Zespołu Szkół Żeglugi Śródlądowej w Koźlu zostali oni skazani na kary więzienia od 3 do 15 lat, chociaż dla dwóch członków ścisłego kierownictwa grupy prokurator żądał kary śmierci oraz konfiskaty mienia i utraty praw obywatelskich. Swoje wyroki skazani odsiadywali w najcięższych więzienia dla przestępców politycznych.

Podczas tegorocznego Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych pamiętano także o ludziach, którzy kultywują pamięć o bohaterach i przypominają społeczeństwu ich losy w tamtych tragicznych czasach. Dziękując za trud i pracę prezydent RP Andrzej Duda wręczył Brązowe Medale Zasługi prezesowi Stowarzyszenia „Patriotyczny Kędzierzyn-Koźle” Krzysztofowi Tyliszczakowi oraz jego zastępcy Krzysztofowi Marcinkiewiczowi. W tym samym dniu w Urzędzie Wojewódzkim w Opolu wojewoda opolski Adrian Czubak odznaczył 16 mieszkańców Opolszczyzny odznaczeniami państwowymi. Wśród nich były osoby związane z Kędzierzynem-Koźlem: Bolesław Bezeg - dyrektor Muzeum Ziemi Kozielskiej oraz dwoje dzieci Żołnierzy Niezłomnych: Danuta Lipa - szefowa kędzierzyńskiego koła Armii Krajowej oraz Janusz Jaworski, emeryt z Koźla. Pięciu członków Stowarzyszenia „Patriotyczny Kędzierzyn-Koźle”: Tomasz Kozak, Piotr Niewadzisz, Piotr Wojtasik, Bartłomiej Łyskaniuk oraz Krzysztof Trybuła „za szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci w walce o niepodległość” otrzymało medale „Pro Patria”.

W piątek, 2 marca w kozielskim domu kultury przy ul. Skarbowej gdański bard i piosenkarz Andrzej Kołakowski wystąpił w bardzo przejmującym i patriotycznym repertuarze pt.: „Nie giń, Polsko”.

Bogusław ROGOWSKI