Uczcili pamięć inspektora

23 kwietnia minęła 132. rocznica urodzin śp. Wiktora Ludwikowskiego, inspektora Policji Państwowej. Zgodnie z kilkuletnią tradycją, w kościele parafialnym pw. św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu została odprawiona msza święta za spokój duszy jubilata oraz jego dwóch braci – przedwojennych funkcjonariuszy policji zamordowanych przez Sowietów.

W południe na kozielskim cmentarzu wartę honorową przy grobie zaciągnęli policjanci z komendy powiatowej w Kędzierzynie-Koźlu. Wnuczka inspektora Elżbieta Rogowska i jego siostrzenica Eleonora Ertel, a także zastępca starosty powiatu Józef Gisman, mł. insp. Wiktor Chałupa, komendant powiatowy policji w Kędzierzynie-Koźlu i jego zastępca mł. insp. Janusz Hencel oraz przedstawiciele Stowarzyszenia Kresowian, delegaci Rady Osiedla Stare Miasto i Muzeum Ziemi Kozielskiej oraz członkowie Terenowego Koła Emerytów i Rencistów NSZZ Policjantów z Kędzierzyna-Koźla złożyli kwiaty i zapalili znicze na grobie.

Wiktor Ludwikowski urodził się w polskiej rodzinie, we Lwowie w zaborze austro-węgierskim. Po ukończeniu Terezjańskiej Akademii Wojskowej w Dolnej Austrii przez siedem lat wykładał kryminalistykę przyszłym oficerom żandarmerii. Gdy wybuchła I wojna światowa, skierowano go na front wschodni. Jako dowódca 29. batalionu marszowego został dwa razy ranny. Po rekonwalescencji awansował na pułkownika i objął komendanturę szkoły oficerskiej w Jaegerndorfie (obecnie Krnov). Do końca wojny dosłużył się stopnia generała dywizji. Tym samym został jednym z 44 Polaków, którzy w armii austro-węgierskiej dosłużyli się stopni generalskich. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, już 18 listopada 1918 roku zgłosił się do Wojska Polskiego i został przydzielony do żandarmerii polowej.

W 1919 roku minister spraw wewnętrznych Stanisław Wojciechowski (późniejszy prezydent RP) powierzył Wiktorowi Ludwikowskiemu zorganizowanie i kierowanie pierwszą polską centralą kryminalistyczną - Wydziałem Rejestracyjno-Karnym Komendy Głównej w Warszawie. Nominat był jednym z pionierów szerokiego stosowania daktyloskopii w pracy policji i autorem pierwszego polskiego „Podręcznika dla Służby Daktyloskopijnej” oraz słownika gwary przestępczej „Blatna muzyka”. Po utworzeniu wydziału Ludwikowski otrzymał nominację na komendanta okręgowego Policji Państwowej w Wielkopolsce oraz został pełnomocnikiem rządu ds. powstań śląskich. Kierując komendą okręgową w Poznaniu Ludwikowski w ciągu kilku miesięcy zorganizował od podstaw 14 komend powiatowych policji oraz komendę miejską w Poznaniu. Potem minister spraw wewnętrznych Władysław Sikorski przeniósł insp. Wiktora Ludwikowskiego do Warszawy na stanowisko komendanta stołecznej policji, a po kolejnych dwóch latach powierzył mu kierowanie Komendą Wojewódzką Policji w Wilnie. W tym czasie Ludwikowski wraz z pięcioma wysokiej rangi funkcjonariuszami polskiej policji brał udział w Wiedniu w pracach nad utworzeniem Interpolu. Za te działania prezydent RP odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski Polonia Restituta.

Ze względu na pogarszający się stan zdrowia, w 1933 roku przeszedł w stan spoczynku i zajął się organizacją policji skarbowej w Polsce. W pierwszych dniach września 1939 roku na polecenie prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego został współorganizatorem Straży Obywatelskiej w Stolicy oraz kierownikiem Wydziału Wykonawczego SO. W październiku 1939 roku aresztowało go gestapo. Po kilkumiesięcznym śledztwie trafił na roboty przymusowe do fabryki zbrojeniowej Skody w Pradze.

Dwaj bracia Wiktora - Bronisław i Marian - również zostali policjantami. Inspektor Bronisław Ludwikowski był komendantem okręgowym policji w Brześciu, Nowogródku i Kielcach. Młodszy z braci nadkomisarz Marian Ludwikowski był oficerem inspekcyjnym w Warszawie, a następnie jako jeden z 16 specjalistów od daktyloskopii służył w Komendzie Okręgowej PP w Stanisławowie. Po wkroczeniu Sowietów na Kresy Wschodnie Rzeczpospolitej obydwaj zostali aresztowani i osadzeni w łagrach w Twerze oraz Miednoje, a następnie rozstrzelani przez NKWD.

Po drugiej wojnie światowej Wiktor Ludwikowski osiedlił się w Koźlu, gdzie trafiła jego rodzina. Był naczelnikiem Punktu Etapowego Powiatowego Urzędu Repatriacyjnego (PUR), a po jego likwidacji został kierownikiem Powiatowego Banku Ludowego w Koźlu. Przez 13 lat był też komendantem powiatowym Związku Weteranów Powstań Śląskich. Zmarł 24 marca 1959 roku i został pochowany na kozielskim cmentarzu w asyście powstańczych sztandarów jako oficer rezerwy Wojska Polskiego.

Dzięki staraniom generała Krzysztofa Jarosza, komendanta wojewódzkiego policji w Poznaniu, 21 stycznia 2011 roku sala konferencyjna tamtejszej komendy otrzymała imię inspektora Wiktora Ludwikowskiego. W 2016 roku jego imieniem został nazwany jeden z mostów odrzańskich w Kędzierzynie-Koźlu. To pierwszy most w Polsce, którego patronem jest policjant.

Jak poinformowała zebranych dr Izabela Migocz, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kędzierzynie-Koźlu, w ramach tegorocznych miejskich obchodów 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości oraz zbliżającej się setnej rocznicy powołania Policji Państwowej, 10 listopada w filii MBP przy ul. Damrota 32 zostanie otwarta wystawa okolicznościowa pn. „Wiktor Ludwikowski – żołnierz i policjant zawsze wierny Polsce”, a redaktor Bogusław Rogowski z kwartalnika „Historia Lokalna” wygłosi prelekcję o życiu i służbie inspektora.

Tekst i zdjęcia: BOR