50 lat temu powstało miasto większe od Paryża

Kędzierzyn-Koźle, po dokonanej dokładnie 50 lat temu reformie administracyjnej, stał się miastem większym powierzchniowo niż... stolica Francji.

Wydaje się to mało prawdopodobne, ale to fakt. Francuska stolica liczy 105 kilometrów kwadratowych. Tymczasem Kędzierzyn-Koźle zajmuje dziś aż 123 kilometry kwadratowe i jest drugim miastem co do wielkości województwa opolskiego.

W skali Polski takie przypadki zdarzają się rzadko. Rozszerzanie granic miast o tereny wiejskie, a także łączenie dawniej odrębnych jednostek w jeden organizm samorządowy, to operacja wymagająca zarówno decyzji administracyjnych, jak i infrastrukturalnych. Kędzierzyn-Koźle przeszedł tę drogę już w 1975 roku, kiedy to połączono cztery odrębne miejscowości: Kędzierzyn, Koźle, Sławięcice i Kłodnicę. Każde z nich miało swoją historię, infrastrukturę i charakter.

Z pozoru to tylko liczby, ale dla mieszkańców to codzienność. Przemieszczanie się od jednego do drugiego krańca miasta bywa sporą wyprawą. Od historycznego Koźla do przemysłowych Sławięcic jest aż 19 kilometrów. W tej przestrzeni rozciąga się sieć ulic, osiedli, zakładów przemysłowych, parków i lasów. Przez Kędzierzyn-Koźle przebiega około 250 kilometrów dróg, z czego 160 kilometrów to drogi miejskie, a kolejne około 50 kilometrów to drogi powiatowe. Do tego dochodzą trasy wojewódzkie i krajowe, które przecinają miasto w kilku miejscach, łącząc je z resztą regionu.

Nietypowo, Kędzierzyn-Koźle posiada dwa rynki – historyczne place w dwóch różnych lokalizacjach. Plac Wolności w Kędzierzynie służy głównie jako... parking dla klientów Starostwa, ale także jako skwer. Drugim takim miejscem jest Rynek w Koźlu, otoczony historyczną zabudową. To „serca” dawnych miejscowości, które dziś są osiedlami jednego organizmu miejskiego. W praktyce niewiele miast w Polsce może pochwalić się aż dwoma wyraźnymi centrami miejskimi.

Kędzierzyn-Koźle stał się również drugim co do wielkości miastem województwa, ustępując miejsca tylko Opolu. Co ciekawe, choć liczba ludności w ostatnich dekadach spadła (obecnie miasto liczy ok. 54 tys. mieszkańców), to jego terytorialna rozległość pozostała bez zmian, a nawet zyskała nowe znaczenie w dobie planowania infrastruktury, logistyki i przemysłu.

Oznacza to wiele wyzwań, ale i potencjał. Dla jednych – konieczność dłuższych dojazdów do pracy czy szkoły. Dla innych – komfort mieszkania z dala od miejskiego zgiełku, a jednocześnie w granicach administracyjnych.

Ta rozległość terytorialna ma również wpływ na sposób funkcjonowania służb miejskich. Zarządzanie tak dużym obszarem wymaga większych nakładów na transport publiczny, utrzymanie dróg czy oświetlenia. Komunikacja miejska musi obejmować nie tylko zwarte centrum, ale także oddalone osiedla, takie jak Cisowa, Lenartowice czy Blachownia. Równocześnie wiele terenów to przestrzeń zielona – lasy, nieużytki i łąki, które tworzą naturalne korytarze przyrodnicze. To sprzyja mieszkańcom szukającym spokoju i kontaktu z naturą, która stanowi aż 50 procent powierzchni miasta. Kędzierzyn-Koźle może nie ma wielkomiejskiego tempa, ale ma potencjał logistyczny, przemysłowy i ekologiczny, którego nie sposób zignorować. W czasach, gdy wiele miast dusi się w ciasnych granicach, tutaj przestrzeń wciąż stanowi atut – choć zarazem wyzwanie. To miasto większe od Paryża – nie tylko na mapie, ale też w swoim złożonym charakterze urbanistycznym.

Artykuł pochodzi z specjalnie wydanej jubileuszowej gazety. Ta wyjątkowa publikacja przygotowana została z okazji 50-lecia Kędzierzyna-Koźla. Bezpłatne egzemplarze dostępne są m.in. w Muzeum Ziemi Kozielskiej, Miejskiej Bibliotece Publicznej, Urzędzie Miasta oraz w Domach Dziennego Pobytu. Kolportowana będzie również podczas sobotniego (18.10) koncertu urodzinowego w Hali Widowiskowo-Sportowej „Azoty” im. Kazimierza Pietrzyka. Jej elektroniczną wersję można jednak pobrać już teraz z załącznika.