Ćma bukszpanowa – nowy szkodnik w ogrodach

Masz w swoim ogródku posadzone bukszpany? Uważaj na ćmę bukszpanową. To zupełnie nowy roślinny szkodnik, który nie ma żadnych naturalnych wrogów. Póki co nie udało się także opracować żadnych chemicznych środków walki z tym owadem. W tym roku kilka osobników tego inwazyjnego motyla zaobserwowano również na terenie Kędzierzyna-Koźla.

Ćma bukszpanowa osiąga do 4 cm rozpiętości skrzydeł, co czyni ten gatunek największym wśród europejskich przedstawicieli wachlarzykowatych (Crambidae). Dzięki bardzo charakterystycznemu ubarwieniu skrzydeł są one łatwe do rozpoznania. Częściej spotykana forma biała posiada opalizujące skrzydła z szeroką, brązową smugą biegnącą wzdłuż przedniego brzegu przedniego skrzydła i jeszcze szerszymi obwiedzeniami tej samej barwy biegnącymi wzdłuż brzegów zewnętrznych obu par skrzydeł. Znaczny odsetek populacji stanowią osobniki z brązowym tłem skrzydeł, wyraźnym fioletowym połyskiem i kontrastująco białą, półksiężycowatą plamą.

W Europie Środkowej gatunek wydaje dwa lub trzy pokolenia w ciągu roku, w zależności od warunków pogodowych i klimatycznych. Larwy rozwijają się na liściach i pędach bukszpanu, intensywnie przędąc jedwabne nici. Młodsze osobniki ogryzają brzegi liści, starsze zjadają je niemal w całości. Przy intensywnym żerowaniu często dochodzi do całkowitego pozbawienia rośliny liści (defoliacji pędów), a nawet ich usychania.

Póki co nie udało się opracować żadnej skutecznej metody chemicznej, która pomogłaby zwalczać te owady. Najważniejsza jest częsta obserwacja roślin, abyśmy mogli w porę zareagować. Co kilka dni należy przyglądać się dokładnie krzewom i sprawdzić, czy nie występują na nich liście z nadgryzieniami i przędzą. Krzewy trzeba oglądać uważnie, ponieważ młode gąsienice często rozpoczynają żer w wewnętrznych przestrzeniach korony. Gąsienice, możliwie w jak najwcześniejszym stadium rozwoju, należy wyłapywać i niszczyć. Możemy je zbierać ręcznie, otrząsać je z krzewu lub zmywać wodą pod wysokim ciśnieniem. Wyłapywanie gąsienic często jest wystarczającą metodą ochrony, szczególnie w ogrodach przydomowych, w których rośnie jedynie kilka krzewów.

Ćmę bukszpanową możemy próbować zwalczać środkami bazującymi na pyretroidach, które zadziałają na gąsienice kontaktowo i żołądkowo (np. Decis, Mospilan, Karate Zeon).

W walce z ćmą bukszpanową bardzo pomocne są również tablice lepowe, które wychwytują szkodniki, albo pułapki feromonowe (np. Buxatrap). Zawierająo one w sobie feromon płciowy, na który już z daleka reagują samce ćmy bukszpanowej. Samce kierują się w stronę rosnącego stężenia feromonu, trafiają do pułapki i przyklejają się do znajdującego się wewnątrz lepu. Wytworzona przez nie tzw. „chmura feromonowa" zakłóca komunikację ciem: samce nie znajdują samic, bo zostaną uwięzione w pułapce, a te nie złożą jaj. Dzięki pułapkom mamy szansę kontrolować rozwój ćmy bukszpanowej.

Przed zastosowaniem jakichkolwiek środków ochrony roślin należy dokładnie przeczytać etykietę, na której znajdziemy najważniejsze informacje dotyczące ich stosowania.